Define arama, geçmişten bugüne kadar özellikle de son yıllarda daha çok gündemde olan konuların başında gelmektedir. Define bulunması ülkelerin geçmişlerinin ve tarihlerinin köklü bir yapıya sahip olması ve geçmiş dönem uygarlıklarının imparatorluklarının bulunduğu coğrafyaya göre de şekillenmektedir. Türkiye’nin jeopolitik konumu ve tarihine bakıldığında birçok imparatorluğa ev sahipliği yapmış olması nedeni ile eski döneme ait kalıntılar, antikalar ve eşyalar bulunabilmektedir. Bu hususta kanuna uygun hareket etmek adına ve hakkınızda cezai işlem başlatılmaması adına define arama yönetmeliği sizlere bir rehber niteliğinde olacaktır.

Define Arama Yolları ve Yöntemleri

Define araması yapmak için belirli yol ve yöntemler vardır. Hiç kimse istediği yerde ve alanda kendi kendine define araması yapamaz. Devletin kontrolünde ve haberi dahilinde define araması yapılmasına define arama yönetmeliği kapsamında görüldüğü üzere izin verilmiştir. Alınacak ruhsat çerçevesinde define aramasına başlanır ve bitirilir. Define aramasında ilgili masraflar ( örneğin kazı çalışmaları, yerin eski haline getirilmesi vs. ) define arayıcısına ait olacaktır. Bu para müze müdürlüğü adına hesaba yatırılır. Arta kalan tutar olduğunda arayıcıya iadesi yapılır.

Kanuna Uygun Define Arama Nasıl Olur?

Kanuna uygun define arama dilekçe ile olur. Dilekçede amaç ve maksat açık bir şekilde belirtilmelidir. Define araması yapılacak yerin adresi, tapu bilgileri, numarası, tapulu ya da tapusuz olduğu, kime ait olduğu, parsel, ada vb. bilgileri dilekçede ayrıntılı bir şekilde yazılmalıdır. Define araması yapılacak yerin net fotoğrafları, il ve bayındırlık iskan müdürlüğü tarafından onaylı kroki ve haritası, sahipli bir yer aranacak ise noterden alınmış yazılı muvafakatname dilekçeye eklenmelidir. İlgili yönetmeliğe göre; define araması yapılacak yer yüz metre kareyi geçmemelidir. Define bulunduğunda Maliye Ve Gümrük Bakanlığı tarafından bir değer hesaplatması yapılır. Eğer ki define hazineye ait bir yerde bulunmuşsa %50 si aracıya, özel mülke sahip bir arazide bulunmuşsa %40 aracıya, %10 ise mülk sahibine verilmektedir.

Define Arama İzni

Define Arama Yönetmeliğine göre define arama izin çerçevesinde olmalıdır. Define arama isteyenler bulundukları yerin mülki amirine başvurarak (örneğin mülki amir kaymakamlık ya da valiliktir) bir dilekçe ile define arama izni almak için başvuruda bulunur. Mülki amir define araması yapılacak yeri define aramasında sakınca bulunan bir yer mi değil mi kontrol ettirmek için en yakın müze müdürlüğüne başvurur. Müze müdürlüğü define aranmasını uygun bulduğu takdirde define arama ruhsatı verilir. Bu ruhsat bir yıl süre ile verilmektedir. Ve define arama çalışmaları en çok aralıksız bir ay devam edebilir. Eğer ki bulunan define kültür ve tabiat varlıklarına ait bir şey ise arama derhal durdurulur ve bakanlığa haber verilir. Define arayıcısı bundan hiçbir hak iddia edemez.

Define Arama Cezası Var mıdır?

İzinsiz define araması yapılması doğru değildir. Böyle bir durumda hakkınızda cezai işlem başlatılabilir. Define arama yönetmeliğine göre usuller ve kurallar belirlenmiştir. Dolayısı ile izinsiz ve ruhsatsız bir define araması yapılması hukuka uygun olamayacaktır. İzinsiz define arama cezası vardır. 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununda ayrıntılı bilgi yazmaktadır.

Define Arama Suç mudur?

2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanununa göre izinsiz define arama suçunun cezası belirtilmiştir.

İzinsiz araştırma, kazı ve sondaj yapanlar, Kültür varlıkları bulmak amacıyla, izinsiz olarak kazı veya sondaj yapan kişi, iki yıldan beş yıla kadar hapis cezasıyla cezalandırılır.

Ancak, kazı veya sondajın yapıldığı yerin, sit alanı veya bu Kanuna göre korunması gerekli başka bir yer olmaması halinde, verilecek cezanın üçte biri indirilir.

İzinsiz olarak define araştıranlar, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Ancak, bu fiillerin yurt dışına kültür varlıklarını kaçırma amacıyla veya kültür varlıklarının korunmasında görevli kişiler tarafından işlenmesi halinde, verilecek ceza iki katına kadar artırılır.

Kişinin bu maddede tanımlanan suçları işlemek suretiyle bulduğu kültür varlığını soruşturma başlamadan önce mahalli mülki amire teslim etmesi halinde, mahkeme verilecek cezada üçte ikisine kadar indirim yapabilir.

İzinsiz olarak define araştıran kişinin, hakkında kovuşturma başlayıncaya kadar, kendisini bu fiili işlemeye gerekli cihazları temin etmek suretiyle sevk eden kişilerin kimliklerini açıklaması ve yakalanmasını sağlaması halinde, mahkeme verilecek cezada indirim yapabileceği gibi, ceza verilmesine yer olmadığına da karar verebilir.”

Define Arama İzni, Define Arama Suçu ve Cezası Hakkında Daha Detaylı Bilgi Almak İçin Bizimle İletişime Geçebilirsiniz.